Vocoder

 Wat is een vocoder?

De Voice-Encoder of Vocoder is de laatste 40 jaar altijd al een belangrijk onderdeel van populaire muziek geweest. Als je ooit een “robotstem” in een nummer hebt gehoord, is de kans groot dat dit effect is bereikt door een vocoder.

Het technische gedeelte

Een vocoder analyseert het geluid van een modulatorsignaal, dat meestal een menselijke stem is. Dit signaal wordt gesplitst in verschillende frequentiebanden. Het niveau van elke band gaat als een signaal richting een bijbehorend bandpassfilter. Het filter is ingesteld op dezelfde frequentie die is geanalyseerd. Een geluidsbron, de draaggolf genoemd, wordt door de reeks filters verzonden. Het niveau van elk bandpassfilter is automatisch aangepast aan dat van dezelfde frequentie in het modulatorsignaal.
Op deze manier is de carrier gefilterd zodat de harmonische inhoud precies vergelijkbaar is met die van het modulatorsignaal.

Geschiedenis

Ontwikkeld door natuurkundige en Bell Labs-ingenieur Homer Dudley in de late jaren 1920, was de Vocoder oorspronkelijk bedoeld om communicatie over lange afstanden gemakkelijker te maken door de signaalbandbreedte te verminderen. Deze applicatie was niet erg succesvol, omdat het proces te duur was en de spraakverstaanbaarheid niet goed genoeg was. Maar in 1942 gaf het Amerikaanse leger opdracht aan Bell Labs om het systeem te ontwikkelen tot een manier om spraakcommunicatie veilig te stellen voor gebruik tijdens de Tweede Wereldoorlog. De VS was zo in staat de besturingssignalen die uit de enveloppen zijn gekomen, te coderen, gebruikt om de re-synthese van het signaal te vergemakkelijken. Door deze signalen te coderen, konden ze transmissies tegen onderschepping beschermen.

Vocoders in muziek

Vocoders zijn nooit gebruikt voor telecommunicatie omdat het onmenselijk en robotachtig klonk. Dit kan echter een gewenst effect zijn voor creatief gebruik binnen de muziek.
Een synthesizer is een instrument dat in de muziek vaak gebruikt als draaggolffrequentie. Dit maakt het mogelijk om het naar specifieke noten te pitchen. Vocoders zijn in de jaren 70 populair geworden door gebruik van artiesten als Kraftwerk, Boney M. en Wendy Carlos, Phil Collins, Neil Young en Michael Jackson. Het is ook een veel voorkomend effect in de moderne muziek. Luister maar eens naar artiesten als Daft Punk en Zedd.